05 mrt IK VRAAG AAN DOCENTEN OM EEN VOORBEELD TE ZIJN EN OM EEN BETEKENISVOLLE LEER-OMGEVING NEER TE ZETTEN

Interview met Erik Korsman. Tekst Lenette van Tienhoven.

‘IK VRAAG AAN DOCENTEN OM EEN VOORBEELD TE ZIJN EN OM EEN BETEKENISVOLLE LEEROMGEVING NEER TE ZETTEN. WAARIN DE STUDENTEN GOED UITGEDAAGD WORDEN.‘ ERIK KORSMAN IS TEAMLEIDER OP HET MBO AMERSFOORT VOOR GEZONDHEIDSZORG EN WELZIJN.

Je hebt het vertrouwen nodig

‘We hebben zelf een dochtertje met een licht verstandelijke beperking en mijn vrouw heeft een chronische ziekte. Zij werkt nu in het onderwijs, maar ergens is dat ook heel spannend omdat deze situatie kan veranderen. Dat zit wel in mijn achterhoofd. En met ons kleine meisje moet je veel meer geduld hebben, veel meer herhalen en voordoen.’ Erik heeft vijf kinderen. Zij helpen ook mee. ‘Er wordt wel eens wat vaker gevraagd om ook iets te extra te doen. We vinden het belangrijk dat ze elkaar helpen in het gezin.’ 

Eriks collega’s begrijpen niet altijd dat de zorg voor zijn dochtertje blijft en iedere dag terugkomt. En dat hij met zijn gedachte extra thuis is. ‘Ik denk als je mensen erkend in hun emotie, dan ben je positief bezig en dan komt het wel goed. Je hebt het vertrouwen nodig.’ Het zou goed zijn beleid te hebben voor de medewerkers die zorgen. ‘Dat zou ook helpen in de houding naar studenten.’ 

‘Ze zetten toch een stapje extra om het diploma te behalen’

Dit gaan we doen!

In zijn vorige baan aan het hbo werd Erik bekend met het thema jonge mantelzorg. Deze ervaring maakte dat hij meteen enthousiast werd om ook op het mbo hier aandacht aan te geven. ‘Dat gaan we doen! Dit is belangrijk, dit moet in de picture komen. Jonge mantelzorg moet gezien en erkend worden. Ze zetten toch een stapje extra om het diploma te behalen.’

Welke verwachtingen heb jij van het project #Deeljezorg

‘Ik hoop dat binnen het MBO Amersfoort teams over 1 á 2 jaar concreet kunnen teruggeven hoe zij jonge mantelzorgers ondersteunen. Dat wij als school voor “Gezondheidszorg en Welzijn’ maatwerk leveren op het moment dat er sprake is van jonge mantelzorg en dat dit het studiesucces niet in de weg staat.’ 

Het bezoek van de campagnebus #deeljezorg aan de school en de gesprekken met jonge mantelzorgers hoorden bij de eerste fase om het thema te agenderen en bespreekbaar te maken. Eén van de vervolgstappen is dat het thema jonge mantelzorg opgenomen wordt in het curriculum van de opleiding en jaarlijks aandacht krijgt door een gastles van een Indebuurt033.

Studenten willen niet anders zijn

In de eerste periode op school maakt een schoolloopbaanbegeleider (slb’er) kennis met de studenten. ‘Zij durven niet altijd de vraag te stellen “Is er iemand die zorgt voor iemand thuis?” Als je weet hoe het gezin in elkaar zit, kun je daar misschien al iets uit opmaken. Bijvoorbeeld als de student de oudste is in een gezin van acht personen of als je weet dat een familielid ziek is. Studenten durven er zelf niet over te beginnen, ze willen niet anders zijn.’ 

Verzuim kan ook een gevolg zijn van zorgtaken thuis. ‘Misschien hoor je een student zeggen: “ik heb dit geregeld thuis, of ik heb dat gedaan.” Daar zit zorgen voor een ander achter en het is belangrijk dat je dan ook echt het gesprek aangaat. Vaak zeggen studenten “Ik heb het niet ingeleverd of ik heb het niet gemaakt.” Als docenten hebben we vaak geen idee van de thuissituatie.’ 

Je moet maatwerkwerk durven bieden

Niet alle docenten staan hiervoor open. ‘Een jonge mantelzorger vertelde in de campagnebus #Deeljezorg dat een slb’er had gezegd: “Dat is niet mijn probleem.” Dat is heel kort door de bocht. Ik wil in het team visie ontwikkelen hoe we daar nu eenduidig mee omgaan. Je moet maatwerk durven bieden en breder kijken. Als ze thuis al dingen doen die met zorg te maken hebben dan leren ze daar ook van. Daar moet je naar kijken. Wat kan je daarvan inbrengen in de opleiding? Ik had een jongen in mijn klas, die de financiën voor zijn oom deed. Dat is toch zorgen voor. Omdat die oom ziek is kan hij het niet zelf. De student doet daar vaardigheden mee op en het spant er echt om. Als je dat niet goed doet is je oom de dupe. Dit kom weer terug in betekenisvol onderwijs, dan doet het er echt toe.’

Communicatie zorgt voor persoonlijke groei

Over mantelzorg praten is niet vanzelfsprekend. ‘Studenten zeggen: “Het hoort bij onze cultuur. Het is mijn oma en ik doe het. Waarom zou ik erover moeten praten?” Ik wil hun leren dat praten wel helpt. Communiceer over je gevoel en over je leven. Dat zorgt voor persoonlijke groei. Dat heb ik ook geleerd. Vanuit mijn opvoeding heb ik niet geleerd om te praten. Maar praten is goed voor je en het helpt je.’

O, dat heb ik ook

Studenten stimuleren om open te zijn over mantelzorg kun je doen door te zorgen dat het een vast onderdeel is van de eerste periode op school. ‘Geef een casus in de les: “We hebben deze situatie, reageer daar eens op.” Het gaat dan niet over hen, maar ze kunnen zich misschien toch identificeren met de casus. “O, dat heb ik ook.” Op die manier kun je het ontlokken. Nu komt de studentenraad langs in de introductieweek, maar je kunt ook voorlichting laten geven door 2 of 3 studenten. Of al bij de intake een vraag over mantelzorg stellen. Deze gegevens worden op een stamkaart ingevuld en bewaard.’

Open staan voor de situatie van een student

‘Er zijn docenten die zeggen: ”Ja, ik moet thuis ook zorgen. Dat hoort erbij. Of je nu een beroepsopleiding doet of later een baan hebt.” Andere docenten pamperen, daar kan en mag alles. We zouden daar tussenin moeten gaan zitten. Wanneer moeten we nu wel handelen en wanneer niet. En dat begint bij een grondhouding, waarbij je in ieder geval open staat voor de situatie van een student. Erken dat dit anders dan anders is.’

Ik zie jou

Het is belangrijk om mantelzorg bespreekbaar te maken. ‘Maak duidelijk wat je doet, wat dat voor jou betekent en voor het volgen van de opleiding. Ik zag laatst 2 jonge mantelzorgers die in de campagnebus zaten. Je kijkt elkaar even aan dan heb je toch een band. Ik zie jou, ik weet wat je verteld hebt en hoe moeilijk je het hebt.’